Περί λαγνείας,έλξης & δεσμού..
Περί λαγνείας, έλξης και δεσμού
Ο έρωτας μπορεί να μοιάζει ως μοναδική δύναμη, όμως οι ειδικοί γνωρίζουν πλέον ότι είναι τρεις οι ενστικτώδεις παρορμήσεις, που κεντρίζουν την ανάγκη μας να αποκτήσουμε σύντροφο. Καθένας από αυτούς τους ανεξάρτητους μαριονετοπαίκτες καθοδηγεί τις πράξεις μας, μέσω διάφορων νευροδιαβιβαστών κι άλλων διεργασιών του εγκεφάλου μας.
Το πιο αρχέγονο από αυτά τα ένστικτα είναι η λαγνεία, η οποία μας ωθεί να επιδιώξουμε να κάνουμε σεξ με διάφορους συντρόφους. Η λαγνεία τροφοδοτείται κυρίως από την τεστοστερόνη, τόσο στους άντρες όσο και στις γυναίκες. Η λειτουργική μαγνητική τομογραφία (ΜRI) έχει δείξει ότι είναι δύο οι περιοχές του εγκεφάλου, που συνδέονται άμεσα με αυτήν την πρόστυχη ορμόνη: ο υποθάλαμος, βαθιά μες στον αρχέγονο ερπετοειδή εγκέφαλο, και η γειτονική αμυγδαλή, που είναι το κλειδί στην επεξεργασία και μνήμη των έντονων συναισθημάτων.
Το δεύτερο και πιθανότατα πιο ισχυρό κίνητρο για την αναπαραγωγή είναι γνωστό ως «έλξη» σε πτηνά και θηλαστικά και ως «έρωτας» στο ανθρώπινο είδος. Σε αντίθεση με τη «λαγνεία», που επιτάσσει «αναπαράξου-με-όποιον-να ’ναι», ο έρωτας είναι ένα σύστημα που εστιάζει τις ενέργειές μας ειδικά κι εξατομικευμένα στον επιλεγμένο σύντροφο. Είναι, με λίγα λόγια, αυτό που νιώθουμε όταν συναντούμε «τη μία και μοναδική» και μας καρφώνεται στο μυαλό η ιδέα να την κάνουμε δική μας. Από βιολογική σκοπιά πρόκειται για ένα ιδιαίτερα εξελιγμένο ένστικτο, που μας κάνει να επικεντρώνουμε το ενδιαφέρον μας στο τρόπαιο και μας εμποδίζει να σπαταλάμε χρόνο κι ενέργεια σε υποδεέστερες εναλλακτικές.
Μελέτες με νευροαπεικόνιση γυναικών και αντρών που είναι «τρελά ερωτευμένοι» έδειξαν ιδιαίτερα αυξημένη δραστηριότητα στην περιοχή του εγκεφάλου, που είναι γνωστή ως κοιλιακό καλυπτρικό πεδίο (ΚΚΠ). «Πρόκειται για μία πολύ πρωτόγονη περιοχή του εγκεφάλου, που εμφανίστηκε στα πρώιμα στάδια της εξέλιξης» λέει η Lucy Brown, Ph.D., ερευνήτρια-νευροεπιστήμονας στο Albert Einstein College of Medicine στη Νέα Υόρκη. Τα κύτταρα του ΚΚΠ παράγουν και διανέμουν ντοπαμίνη, μία ορμόνη καίριας σημασίας ως προς το κίνητρο και την επιβράβευση. Η ντοπαμίνη μας ωθεί στο να αναζητήσουμε φαγητό, νερό, σεξ κι έρωτα - κι όταν η προσπάθειά μας έχει αποτέλεσμα, μας επιβραβεύει. «Η ντοπαμίνη» λέει η Brown «φαίνεται ότι μεταφέρει ένα βασικό μήνυμα όταν ο έρωτας βρίσκει ανταπόκριση: “αυτό είναι καλό” μας λέει “είναι το κλειδί για την επιβίωσή μας”».
Το τρίτο σύστημα λέγεται «δεσμός» στα ζώα και «συντροφική αγάπη» στους ανθρώπους. Παρόλο που δεν είναι εξίσου δυναμική όσο οι πρώτες δύο, αυτή η παρόρμηση παίζει ζωτικό ρόλο στην εδραίωση των συναισθηματικών δεσμών, που είναι σημαντικοί για τη γονική φροντίδα. Στα παραμύθια, ο «δεσμός» είναι το «ζήσαμε εμείς καλά κι αυτοί καλύτερα». Στην πραγματική ζωή ξεφτίζει όταν τα παιδιά μεγαλώσουν.
Ο «δεσμός» δεν δημιουργείται από τη μια στιγμή στην άλλη, αλλά είναι μία σταδιακή διεργασία, την οποία φαίνεται να ευνοούν δύο άλλες ορμόνες, που εκκρίνονται στον εγκέφαλο με την οικειότητα: η οξυτοκίνη, που αποκαλείται και «χημική ουσία της αγκαλιάς», και η βαζοπρεσίνη, ένα αγχολυτικό πεπτίδιο που προς το παρόν δεν έχει κανένα πιασάρικο παρατσούκλι.
Σε μια προσπάθεια να διασαφηνίσει τι ακριβώς συμβαίνει όταν ο «δεσμός» σπάσει, ο Todd Ahern, Ph.D., νευροεπιστήμονας ερευνητής στο Yerkes National Primate Research Center στην Ατλάντα, εξέτασε τις συνέπειες πάνω στη συμπεριφορά του αρσενικού μίκρωτου της σαβάνας, ένα ιδιαίτερα κοινωνικό τρωκτικό, γνωστό για τις μονογαμικές του συνήθειες μετά από μία άξαφνη απομάκρυνση του ταιριού του. «Τα αρσενικά -που παρέμειναν με τις θηλυκές συντρόφους τους- έδειξαν κανονική συμπεριφορά στα τεστ που χρησιμοποιούμε ως μοντέλα κατάθλιψης» λέει. «Ομως τα αρσενικά των οποίων οι αγαπημένες απήχθησαν δεν τα πήγαν και τόσο καλά». Οταν οι εγκαταλειμμένοι μίκρωτοι έλαβαν μία ουσία, που αντισταθμίζει πιθανή έκκριση στρεσογόνας ορμόνης, η επίδοσή τους βελτιώθηκε. Αντιθέτως, οι μίκρωτοι που δεν έχασαν τις συντρόφους τους δεν έδειξαν καμία μεταβολή στις επιδόσεις τους. Το συμπέρασμα, λέει ο Ahern, είναι ότι οι συνέπειες του χωρισμού έχουν δύο συνιστώσες: στερεί από το αρσενικό τις αγχολυτικές ουσίες, όπως η οξυτοκίνη, κι αυξάνει το επίπεδο των στρεσογόνων ορμονών. Το αποτέλεσμα είναι να πληγωθούν και σε ορισμένες περιπτώσεις να πέσουν σε κατάθλιψη.
Οσο εντυπωσιακά κι αν είναι αυτά τα ευρήματα, οι ερευνητές παραδέχονται ότι μόλις άρχισαν να εξιχνιάζουν τις μεταβαλλόμενες αλληλεπιδράσεις των γονιδίων, των χημικών ουσιών του εγκεφάλου και των νευρικών διεργασιών που εμπλέκονται. «Ο έρωτας είναι σαν μία σούπα μες στον εγκέφαλο» λέει η Helen Fisher, Ph.D., καθηγήτρια ανθρωπολογίας στο Rutgers University κι επιφανής ερευνήτρια της βιολογίας του έρωτα «κι απέχουμε πολύ από το να ξέρουμε όλα τα συστατικά της».
Ο έρωτας μπορεί να μοιάζει ως μοναδική δύναμη, όμως οι ειδικοί γνωρίζουν πλέον ότι είναι τρεις οι ενστικτώδεις παρορμήσεις, που κεντρίζουν την ανάγκη μας να αποκτήσουμε σύντροφο. Καθένας από αυτούς τους ανεξάρτητους μαριονετοπαίκτες καθοδηγεί τις πράξεις μας, μέσω διάφορων νευροδιαβιβαστών κι άλλων διεργασιών του εγκεφάλου μας.
Το πιο αρχέγονο από αυτά τα ένστικτα είναι η λαγνεία, η οποία μας ωθεί να επιδιώξουμε να κάνουμε σεξ με διάφορους συντρόφους. Η λαγνεία τροφοδοτείται κυρίως από την τεστοστερόνη, τόσο στους άντρες όσο και στις γυναίκες. Η λειτουργική μαγνητική τομογραφία (ΜRI) έχει δείξει ότι είναι δύο οι περιοχές του εγκεφάλου, που συνδέονται άμεσα με αυτήν την πρόστυχη ορμόνη: ο υποθάλαμος, βαθιά μες στον αρχέγονο ερπετοειδή εγκέφαλο, και η γειτονική αμυγδαλή, που είναι το κλειδί στην επεξεργασία και μνήμη των έντονων συναισθημάτων.
Το δεύτερο και πιθανότατα πιο ισχυρό κίνητρο για την αναπαραγωγή είναι γνωστό ως «έλξη» σε πτηνά και θηλαστικά και ως «έρωτας» στο ανθρώπινο είδος. Σε αντίθεση με τη «λαγνεία», που επιτάσσει «αναπαράξου-με-όποιον-να ’ναι», ο έρωτας είναι ένα σύστημα που εστιάζει τις ενέργειές μας ειδικά κι εξατομικευμένα στον επιλεγμένο σύντροφο. Είναι, με λίγα λόγια, αυτό που νιώθουμε όταν συναντούμε «τη μία και μοναδική» και μας καρφώνεται στο μυαλό η ιδέα να την κάνουμε δική μας. Από βιολογική σκοπιά πρόκειται για ένα ιδιαίτερα εξελιγμένο ένστικτο, που μας κάνει να επικεντρώνουμε το ενδιαφέρον μας στο τρόπαιο και μας εμποδίζει να σπαταλάμε χρόνο κι ενέργεια σε υποδεέστερες εναλλακτικές.
Μελέτες με νευροαπεικόνιση γυναικών και αντρών που είναι «τρελά ερωτευμένοι» έδειξαν ιδιαίτερα αυξημένη δραστηριότητα στην περιοχή του εγκεφάλου, που είναι γνωστή ως κοιλιακό καλυπτρικό πεδίο (ΚΚΠ). «Πρόκειται για μία πολύ πρωτόγονη περιοχή του εγκεφάλου, που εμφανίστηκε στα πρώιμα στάδια της εξέλιξης» λέει η Lucy Brown, Ph.D., ερευνήτρια-νευροεπιστήμονας στο Albert Einstein College of Medicine στη Νέα Υόρκη. Τα κύτταρα του ΚΚΠ παράγουν και διανέμουν ντοπαμίνη, μία ορμόνη καίριας σημασίας ως προς το κίνητρο και την επιβράβευση. Η ντοπαμίνη μας ωθεί στο να αναζητήσουμε φαγητό, νερό, σεξ κι έρωτα - κι όταν η προσπάθειά μας έχει αποτέλεσμα, μας επιβραβεύει. «Η ντοπαμίνη» λέει η Brown «φαίνεται ότι μεταφέρει ένα βασικό μήνυμα όταν ο έρωτας βρίσκει ανταπόκριση: “αυτό είναι καλό” μας λέει “είναι το κλειδί για την επιβίωσή μας”».
Το τρίτο σύστημα λέγεται «δεσμός» στα ζώα και «συντροφική αγάπη» στους ανθρώπους. Παρόλο που δεν είναι εξίσου δυναμική όσο οι πρώτες δύο, αυτή η παρόρμηση παίζει ζωτικό ρόλο στην εδραίωση των συναισθηματικών δεσμών, που είναι σημαντικοί για τη γονική φροντίδα. Στα παραμύθια, ο «δεσμός» είναι το «ζήσαμε εμείς καλά κι αυτοί καλύτερα». Στην πραγματική ζωή ξεφτίζει όταν τα παιδιά μεγαλώσουν.
Ο «δεσμός» δεν δημιουργείται από τη μια στιγμή στην άλλη, αλλά είναι μία σταδιακή διεργασία, την οποία φαίνεται να ευνοούν δύο άλλες ορμόνες, που εκκρίνονται στον εγκέφαλο με την οικειότητα: η οξυτοκίνη, που αποκαλείται και «χημική ουσία της αγκαλιάς», και η βαζοπρεσίνη, ένα αγχολυτικό πεπτίδιο που προς το παρόν δεν έχει κανένα πιασάρικο παρατσούκλι.
Σε μια προσπάθεια να διασαφηνίσει τι ακριβώς συμβαίνει όταν ο «δεσμός» σπάσει, ο Todd Ahern, Ph.D., νευροεπιστήμονας ερευνητής στο Yerkes National Primate Research Center στην Ατλάντα, εξέτασε τις συνέπειες πάνω στη συμπεριφορά του αρσενικού μίκρωτου της σαβάνας, ένα ιδιαίτερα κοινωνικό τρωκτικό, γνωστό για τις μονογαμικές του συνήθειες μετά από μία άξαφνη απομάκρυνση του ταιριού του. «Τα αρσενικά -που παρέμειναν με τις θηλυκές συντρόφους τους- έδειξαν κανονική συμπεριφορά στα τεστ που χρησιμοποιούμε ως μοντέλα κατάθλιψης» λέει. «Ομως τα αρσενικά των οποίων οι αγαπημένες απήχθησαν δεν τα πήγαν και τόσο καλά». Οταν οι εγκαταλειμμένοι μίκρωτοι έλαβαν μία ουσία, που αντισταθμίζει πιθανή έκκριση στρεσογόνας ορμόνης, η επίδοσή τους βελτιώθηκε. Αντιθέτως, οι μίκρωτοι που δεν έχασαν τις συντρόφους τους δεν έδειξαν καμία μεταβολή στις επιδόσεις τους. Το συμπέρασμα, λέει ο Ahern, είναι ότι οι συνέπειες του χωρισμού έχουν δύο συνιστώσες: στερεί από το αρσενικό τις αγχολυτικές ουσίες, όπως η οξυτοκίνη, κι αυξάνει το επίπεδο των στρεσογόνων ορμονών. Το αποτέλεσμα είναι να πληγωθούν και σε ορισμένες περιπτώσεις να πέσουν σε κατάθλιψη.
Οσο εντυπωσιακά κι αν είναι αυτά τα ευρήματα, οι ερευνητές παραδέχονται ότι μόλις άρχισαν να εξιχνιάζουν τις μεταβαλλόμενες αλληλεπιδράσεις των γονιδίων, των χημικών ουσιών του εγκεφάλου και των νευρικών διεργασιών που εμπλέκονται. «Ο έρωτας είναι σαν μία σούπα μες στον εγκέφαλο» λέει η Helen Fisher, Ph.D., καθηγήτρια ανθρωπολογίας στο Rutgers University κι επιφανής ερευνήτρια της βιολογίας του έρωτα «κι απέχουμε πολύ από το να ξέρουμε όλα τα συστατικά της».
Περί λαγνείας,έλξης & δεσμού..
Reviewed by Joannas spot
on
8:33 μ.μ.
Rating:
Reviewed by Joannas spot
on
8:33 μ.μ.
Rating:
Δεν υπάρχουν σχόλια: